وب لاگ نویسی
فرهنگ و فناوری ارتباط
محمد علی چراغی
• در سال های اخیر ، شکل ها و قالبهای نوی در نگارش در کشور ما رواج یافته ، که پیشینه ای در تاریخ ادب و زبان ندارد و پیدایی آن را باید ، ناشی از دستاورد های فناورانه جهان الکترونیک و ارتباطات الکترونیک و تبعات فرهنگی آن دانست . یکی از شیوه های نو نگارش ، « وب لاگ نویسی » است .
بلاگ ( وب نوشته )
• صفحه ای در شبکه ی ارتباطی الکترونیکی جهانی ( اینترنت ) است که صاحب آن ، حرف ها و استنباط های خود از رخداد های روز ، یا دیدگاه ها و دل نوشته های خود را ، در دسترس همگان ، که با این شبکه ی ارتباطی جهانی سروکار یا به آن دسترسی دارند ، قرار می دهد و ممکن است بدون اعلام هویت یا با آن باشد . معمولاً لحن نویسنده ی آن غیر رسمی است ؛ نوعی دفتر خاطرات و برداشت های روزانه ی الکترونیکی است ؛ در گذشته ، افراد ، دفتر خاطرات شخصی خود را از دیگران ، پنهان نگاه می داشتند ؛ اما در حال حاضر ، اصراری بر نگاهداری آن ندارند ؛ افرادی که حرف های مگو نداشته باشند ، ممکن است هویت خود را آشکار کنند . در تاریخ ادب به چند مورد دلنوشته ها یا اعترافات کتبی نویسندگان نامدار می توان اشاره کرد که در قالب کتاب که منتشر شده است ؛ از جمله : المنقذ من الضلال امام محمد غزالی ، اعترافات ژان ژاک روسو ، برخِ از نویسندگان هم در کتاب خاطرات خود ، گوشه هایی از اعترافات خود را بیان داشته اند . اما در وبلاگ ها ، بویژه وبلاگ هایی که نام نویسنده و مدیر آن پنهان است یا مستعار است ، گوشه هایی از حرف و حدیث های خصوصی شخص ، نوشته و در واقع منتشر می شود .
هویت وبلاگ ها
• در حال حاضر شماری از وبلاگ ها ، با هویت اصلی نویسنده نشر الکترونیکی می شود و بسیاری با هویت پنهان و نام های مستعار و ..
• محتوای وبلاگ ها :
۱ ) بسیاری از وبلاگ ها ، دل نوشته است .
۲ ) شماری از آن ها بُعد سرگرمی و تفریحی دارد
۳ ) شماری از آنها ، جنبه ی آموزشی و علمی و فرهنگی دارد .
محتوای برخِ از وبلاگها :عموم وبلاگ ها مطالبی دارد که سودمند است و آگاهی ها و اطلاعات و دیدگاه هایی دارد ؛ به محتوای برخِ از وبلاگها با گرایش های گوناگون اشارتی می کنیم و نمونه هایی می آوریم:
• از وبلاگ یک استاد ادبیات :
دگردیسی ساختاری و محتوایی یک واژه
ژرفنگری در برخی واژگان، مبیّن این نکته است که دگردیسی مفهومی آنها، موجب دگردیسی ساختاریشان گردیده است؛ برای مثال، در روزگارانی واژهی «مرد»، نماد فتوّت، وفاداری، قدرت و صلابت بوده است که منجر به رونمایی واژگان و تعبیراتی چون «مردی»، «مردانگی»، «جوانمرد»، «رادمرد»، «مردانه» و ... شده است . http://qazalnegah.blogfa.com/
از یک وبلاگ ادبی :
برخ از اشعار عربی مورد بحث حافظ ازدید ادیبان و پژوهشگران :
الا یا ایّها الساقی ، ادر کأساً و ناولها
ای ساقی ، آگاه باش ، بگردان ( به دور بینداز ) کاسه را و بده آن ( جام ) را .
« ناول » : بده . آیا « ناول » از « تناول » ( به معنی خوردن ) ، نیست ؟ که در اینجا معنی خوراندن داشته باشد ؟!
اما ، آن چه مورد بحث است ، موضوعی است که سودی ، ادیب و پژوهشگر ترک (ترکیه ) در سده ی ۹ و ۱۰ قمری مطرح کرده است و بحث هایی برانگیخته است :
سودی نوشته : مصرع نخست غزل معروف حافظ « الا یا ایّها الساقی ، ادر کأساً و ناولها » از یزید بن معاویه اقتباس شده است ؛ و آن چنین است :
« انا المسموم ما عندی ، بتریاقٍ و لا راقی
ادر کأساً و ناولها ، الا یا ایّها الساقی »
علّامه قزوینی ، نوشته : مطلقا و اصلاً و به وجه من الوجوه ، از این دو بیت عربی منسوب به یزید بن معاویه ، در هیچ جا نشانی و اثری و خبری نیافتم ؛ فقط در اواسط قرن ۱۰ یا ۹ ، این مسأله کشف شده باشد ؛ آن هم در ترکیه ! بدون هیچ سند و مدرکی و مأخذی ! بعضی از متعصبین و فقهای اهل ظاهر ، برای تحذیر مردم از مطالعه دیوان حافظ ، این حکایت سخیف را عامداً جعل کرده اند . ( مجلّه ی یادگار – سال اول – ش ۹ )
دکتر زرین کوب ( در کتاب « از کوچه رندان » ) در دیوان شمس مغربی ( معاصر جوان تر حافظ ) مطلع غزلی را شرح عرفانی کلام حافظ دانسته است ؛ و آن چنین است :
ادر لی راح توحیدٍ ، الا یا ایّها السّاقی
ارحنی ساعتهً عنّی ، و عن قیدی و اطلاقی
دکتر زرین کوب نوشته « تکرار این کلام ، هیچ سوءظنّی را برنینگیخته است .» ( همان ، ص ۲۹ )
ابوالفضل عبّاس ابن احنف ، شاعر معاصر هارون الرّشید ، شعری مشابه دارد :
یا ایّها السّاقی ، ادر کأسنا
واکرر علینا ، سَیّد الاشربات
با عنایت به آنچه آمد ، و با عنایت به این که حافظ ، شاعر ملقّب به « لسان الغیب » و حافظ قرآن و ارادت و اعتقاد ی که به اسلام داشته و دست کم در دوجا از امامان ع ( « شحنه النّجف » ع ، « امام هشتم » ع ) یاد کرده است ، بسیار بعید است که مصراعی از ملعون ترین و فاسد ترین و شقی ترین مرد روزگار ( یزید بن معاویه ) را ، تضمین کند !
• کتاب شناسی و منبع مقاله : حافظانه های عربی ،
http://pange-pangare.blogfa.com/
از یک وبلاگ ادبی و دل نوشتگی
لیسانس فلسفه و دانشجوی ارشد
•سلام .این روزا حالم شبیه حال و روز زنی شده که ، بعد از سالها نذر و نیاز و گریه و زاری به درگاه معبودش ، صاحب فرزند شده ؛ اما فرزندی معلول و ناقص ؛ گاهی شکر میکنم ؛ گاهی شکایت ؛ گاهی اشک ذوق ؛ گاهی ...
• سلام .
...چشمان قهوه ای ات با آن نگاه های تلخ ،
من سالهاست قهوه را تلخ می نوشم .
•سلام .
تو اين شباي قشنگ برا هممممه آدمايي كه يه جوري تو كارشون گره افتاده دعا كنيد شايد خدا هميشه نزديك باشه ولي تو اين ماه نزديكيش بيشتر از قبل حس ميشه من از اون دسته ادمايي ام كه زياد به خدا گير ميدم ولي به يه چيزي خيلي اعتقاد دارم اينكه خدا دروغ نميگه!! وقتي خودش تو قرانش ميگه هر چي بخواي(دنيا و آخرت) بهت ميدم واقعا ميده! دير و زود داره ولي ...خدا سياست مدار نيست كه بخواد وعده بده و عمل نكنه خدا خدا ست .
http://samaneteimoori.blogfa.com
غزل خدایی بیاور
دلم پاي رفتن ندارد ،عصايي بياور
نه!موسي نمي خواهد اين دل ، خدايي بياور
به اين شهر، نوحي نيامد كه كشتي بسازد
تواز سرزمين خودت ، ناخدايي بياور
كلاغي به منقار خود ، صوت داوود را برد
براي دلم ، مطرب خوش صدايي بياور
اهالي دنيايِ من ، خواب صد ساله رفتند
تو همراه گله ، سگ با وفايي بياور
جهان اعتقادي به اعجاز عيسي ندارد
كر و كور و لاليم ، لطفاٌ دوايي بياور
نه موسي !نه عيسي!نه داوود مي خواهد اين دل
خدايا ! خدايي بياور...خدايي بياور /
•سمانه تیموری http://samaneteimoori.blogfa.com/
از یک وبگاه دانش آموختگان یک شهرستان
•« ذخیره ی خوارزمشاهی » ،
ذخیره ی ارزشمند دانش و فرهنگ ایرانی اسلامی
اشاره – پس از برگزاری همایش ملّی حجامت در دانشگاه علوم اسلامی رضوی ، در فروردین ماه 1390 ، و حضور و سخنرانی دکتر سَیِد محمّد سیادتی ، عضو مؤسّسان « جامعه ی دانش آموختگان زرند مرکزی » ، برآن شدیم تا با یکی از فعّالان حوزه ی طبّ سنّتی ، که سی سال به کار و پژوهش و مطالعه بر روی کتاب « ذخیره ی خوارزمشاهی » پرداخته است ، گفت و گویی داشته باشیم . ....
http://www.zarandestan.ir/news.html
ازیک وبلاگ نیمه خبری تخصصی یک حقوقدان
( پس از تشرف به حجّ )
•سلام کعبه سلام آستان سبز وجودم
سلام قبله من هستی ام تمام وجودم
سلام عشق نجیبی که صاف وساده وپاکی
فدای نیم نگاهت تمام بود ونبودم
شب است وبسته ام احرام اشک را به نگاهم
شب است ومنتظر یک طواف کشف وشهودم
رسیده ام به تو در اوج عشق وشورتغزل
رسیده ام به تو در اولین پگاه صعودم
زلال وساده وبی پرده می سرایمت امشب
پس از گذشتن عمری که پرده دارتو بودم
دلم کبوترکی بود از نزاد تحیر
که سر بریده ام آنرا در آستان ورودم
به زیر بارش چشمان آشنای تو امشب
چه پاک وابی وآرام ومهربان شده بودم
مرا کبوتر این گنبد ستاره نشان کن
که روی بام تو معنا شود فراز وفرودم
رسیده لحظه بدرود ومثل لحظه احرام
دوباره در تب لبیک در گرفته وجودم
•http://mostafa-sarkheil.blogfa.com/
از یک وبگاه انتقادی :
حال بازار خراب است، میگویند همه چیز است اما جنس ها را در انبارها نگه داشته اند تا گران تر شود، میگویند همه چیز آرام است مردم نخرند و نخورند تا شاید محتکران قیمت ها را پایین بیاورند
وقتی جایزه نوبل امسال به اتحادیه اروپا می رسد!
•شاید دیگر زمان آن رسیده کمیته نوبل نام این جایزه را به جایزه جنگ نوبل تغییر دهند زیرا این جایزه انگار قرار است به کسانی اهدا شود که بیشترین تلاش را برای تخریب و از میان بردن صلح جهانی داشته اند اهدا شود.
•http://pourabbas.smpweb.ir/
از یک وبلاگ ادبی :
•گاهی در چند قدمی مرگ می ایستم و با خودم زمزمه می کنم عشق. عشق سرمست و بی هوا خودش را می اندازد میان لحظه های سرد دستانم و از آنجا به نگاهم می رسد. گاهی آبتنی می کند میان حوضچه ی کلمات آتش گرفته ام. من صبر می کنم. صبر می کنم . صبر می کنم. جذر و مد مرگ, ساحل دلم را می آشوبد. سعی می کنم شاعر شوم. شعری بنویسم مطنطن با این همه آشنایی. از سمت چشم هایت برمی گردم می خواهم که عاشقت شوم, یادم می افتد که بیهوده دنبال رود رفته ام. شعری برنمی خاهد از عشق. عشق خیلی خیلی دور شده است. تمام صحرای این آشنایی را تا دریا می دوم که پس بیارمت اما تو رفته ای و تنها صدای مانده در گوشم صدای حضرت تنهایی ست که می گوید: "از خدا می خواهم که صبورتر باشی". دوره گرد غمگین روحم بی که به پشت سرش بازگردد یادش می افتد قرار بود که عاشقت باشد و تو نگذاشتی از بس که راه خانه ات طولانی و بی بازگشت بود
http://nasrin-hayaee.blogfa.co
از یک وبلاگ سرگرمی یک زن :
•از دیروز مانیتورم توی شرکت روشن نشد و زنگ زدیم نمایندگی شرکت مربوطه ، و تعمیر و تعویض قطعه تا امروز طول کشید ، و مبلغش شد 125000 تومان ، مدیر عاملمون به پسره گفت من این مانیتور رو خریدم 157000 تومان حالا برای تعمیرش به اندازه قیمتش باید پول بدم ، و پسره حرف معروف رو تکرار کرد : تحریم ... مدیر عاملون هم به یه خنده تمسخر آمیز گفت ، اینا رو به اونایی بگو که نمی دونن ، شما که تحریم نیستید دارید قطعه به راحتی وارد می کنید ... دلم خیلی خنک شد ، تازه قطعه سوخته رو هم بهش نداد ، بعد که رفت بهم گفت تعمیرش می کنن ، به جای قطعه نو می زنن ، ... بدم میاد از این گنده کن ها ، حالا وضع خراب هست ولی نه دیگه انقدر ...
http://woman21.blogfa.com
سر فصل ها یا موضوعات یک وبلاگ تفریحی و سرگرمی جوانانه :
کل کل پسرونه اس ام اس مطالب طنز عکس های خنده دار داستان طنز اس ام اس طنز
عاشقانه دعوا بین پسرا دعوا بین دخترا برنامه طالع کامپیوتر کلیپ تســــت ویدئو
تفریح دیدنی داستان طالع بینی بیوگرافی عمومی عکس ترفند وبگردي آهنگ
•http://mamuniyeh.blogfa.com
پیوند ( لینک ) های یک وبلاگ
هر وبلاگ ، معمولاً ، وبلاگ ها و وبگه هایی را درون خود پیوند (لینک) می کند که ابن خود وسیله ی خوبی برای کاربران در جهت دسترسی به وب های دیگر است .
رتبه ی وبلاگ
•حضور وبلاگ ، در وبگاه ها یا وبلاگ های دیگر، عامل اعلام رتبه آن می تواند باشد ؛
•ابزار رتبه بندی گوگل ، وقتی در یک وبلاگ نصب شود ، شمار وبلاگ هایی که ، آن وبلاگ را در خود پیوند ( لینک ) کرده اند ، نشان می دهد .
•میزان مراجعات به یک وبلاگ ، نیز ، یقیناً عامل ارتقای رتبه ی آن خواهد بود .
* زیبایی و طراحی وبلاگ ، هم عامل جاذبه ی آن است و احتمالاً عامل ارزیابی آن .
آسیب شناسی جامعه از راه وبلاگ ها
•اشاره – آن چه مسلّم است ، آن که : انسان ها – بویژه جوان ها – نیاز به سرگرمی و پر کردن اوقات فراغت خود دارند ؛ و در صورتی که راه مطلوب و مطبوع برای این نیاز خود نیابند ، از راه نامطبوع و چه بسا ناهنجار ،پاسخگویی نیاز خود می پردازند . در گذشته ، اولیاء ، فرزندان خود را در تابستان ها که بیکار بودند و مدرسه ای نداشتند ، نزد یک پیشه ور یا بقّال و کاسب ، می گذاشتند ، تا سرگرم باشد و به بیراهه نرود .
•وبلاگ ها ، وسیله ی سرگرمی – در ده پانزده سال اخیر که شبکه های الکترونیکی اطلاع رسانی ( اینترنتی) در کشور مان ، راه اندازی و ترویج شده است ، وبلاگ ها و وبگاه ها ، وسیله های خوبی برای هم سرگرمی و هم نشر اخبار و آگاهی ها و دیدگاه ها و دانش و معارف شده است .
آثار مثبت و منفی وبلاگ ها
•با بررسی محتوای وبلاگ ها ، به ابعاد مثبت و منفی گوناگونی برمی خوریم ؛
•اتلاف وقت : یکی از آثار منفی ، اتلاف وقت جوان هاست ؛ با نوشتن مهملات و بعضاً مطالب غیر اخلاقی ، و ارتباطاتی که جوان ها از طریق این وبلاگ ها با یکدیگر دارند و...
• انتشار مطالب غیر اخلاقی : البته هیأت حاکمه جمهوری اسلامی ، طبق قانون با فیلتر کردن وبلاگ ها یا وبگاه های منتشر کننده ی مطالب غیر اخلاقی ، جلوگیری می کند .
•توسعه ی گونه ای ادبیات :
•نویسندگان وبلاگ ها ، هر یک با توجبه به اندیشه ودیدگاه و شخصیت و آگاهی و دانش خود ، به گونه ای دست به قلم می برد و گونه ای نگارش از خود بجای می گذارد ؛
•در میان جوانان ، گونه ای گفتار و نوشتار رایج شده ، که از نظر برخِ از ادیبان و فرهنگمداران ، با دید مثبت قابل توجه است و نظر این است که بر غنای ادبیات می افزاید یا تحوّل ادبیات و زبان را موجب می شود ؛
•برخِ دیگر از ادیبان و صاحب نظران ، که به پالایش زبان و نگاهبانی آن ازدرستی و پاکی زبان وادبیات ، شدیداً مصرّند ، چنین گفتار و نوشتاری را برنمی تابند .
•فرهنگ وروش جوانان
•برخ واژه ها و اصطلاحات میان جوانان ،رواج دارد که عامه ی مردم ، کمتر با آن آشنایی دارند : واژه هایی مانند : ضاغارت ، کل کل ، پیچاندن ، ترکوندن ،
•با نظر بینابین ، گفتنی است که ، مگر در طول تاریخ ، زبان چه گونه توسعه و تحوّل یافته است ؟ و چه گونه ، این همه واژه و اصطلاح ، در زبان رواج پیدا کرده است ؟!
فرهنگ اصطلاحات وواژه های جوانان
•بانو دکتر، مهشید مشیری ، چند سال پیش ، فرهنگ اصطلاحات و واژه های رایج در میان جوانان را گردآوری و در قالب یک کتاب ، منتشر کرد . ایشان ، این موضوع را به عنوان یک واقعیت ، فعالانه ، پذیرفت .
•در هرصورت ، واقعیات جامعه را – تلخ یا شیرین – باید پذیرفت ؛ همان گونه که ناهنجاری های اجتماعی ، خلاف و جرم و جنایت ، در جامعه رُخ می دهد ، در حوزه ی فرهنگ وعناصرآن ، ادب و هنر، نیز رویداد هایی هست که خوب یا بد ، باید برای آن چاره اندیشی کرد یا آن را هدایت نمود .
•چاره اندیشی :
• آیا برای جوانانی که دارای وبلاگ هستند ، و در نگارش مطالب ، سهواً یا عمداً غلط ها یا ناهنجاری های نگارشی ، یا اخلاقی ، یا ادبی یا فرهنگی دارند ، نمی توان ، از راه های گوناگون ، آموزش داد ؟
• از راه تلویزیون ؟
• کلاس های آموزشی از سوی وزارت ارشاد یا سازمان های مسؤول دیگر ؟
• آموزش از راه رسانه های مکتوب و الکترونیکی ؟
• و و و ....
کتاب شناسی
• گفتمان نقد ، مقالاتی در نقد ادبی ، حسین پاینده ، انتشارات نیلوفر ، 1390